به نقل از «خبرگزاری آریا»

نيوزويک:ديپلماسي در حال حاضر مرده است، آيا اين شرايط پايدار مي ماند؟

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۸۱۹۵۷

خبرگزاری آریا-آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی در نشست استماع مجلس سنای این کشور در جمع قانونگذاران در عین حال افزود که اکنون برجام در دستور کار ایالات متحده آمریکا قرار ندارد.
به گزارش خبرگزاری آریا،نشریه آمریکایی بلومبرگ اخیرا با انتشار گزارشی ادعایی، به نقل از دو مقام دیپلمات ناشناس اعلام کرد که در نتیجه بازرسی‌های اتمی صورت گرفته در ایران طی هفته گذشته، مقادیری اورانیوم غنی‌شده با غلظت 84 درصد، نزدیک به سطح مورد نیاز برای تولید سلاح اتمی کشف شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جمهوری اسلامی ایران این ادعا را سیاه‌نمایی و تحریف حقایق خوانده و تاکید دارد که وجود ذره یا ذرات اورانیوم بالاتر از 60 درصد در فرآیند غنی‌سازی به معنی غنی‌سازیِ بالای 60 درصد نیست.
در این ارتباط، رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرد و پس از دیدار و گفتگو با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران، آژانس و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه مشترکی اعلام کردند: در خصوص مسائل پادمانی باقی‌مانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقی‌مانده اعلام کرد.
در این بیانیه مشترک آمده است: ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به زودی در تهران برگزار می‌شود، میان دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت.

وزیر خارجه آمریکا: همچنان معتقدیم که دیپلماسی موثرین روش است
وزیر خارجه دولت بایدن گفت: درعمل، برجام در حال حاضر روی میز نیست. وی مدعی شد: دلیل آن تا حدی زیادی این است که وقتی داشتیم با حسن نیت تلاش می‌کردیم که ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی دوجانبه به برجام برسیم، ایرانی‌ها پیشنهادی را که روی میز بود را رد کردند و آنها جدیت نشان نداده‌اند.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی در نشست استماع مجلس سنای این کشور در جمع قانونگذاران در عین حال افزود که اکنون برجام در دستور کار ایالات متحده آمریکا قرار ندارد.
وزیر خارجه دولت بایدن با تکرار ادعاها درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا درباره بازگشت به برجام گفت: درعمل، برجام در حال حاضر روی میز نیست.
وی مدعی شد: دلیل آن تا حدی زیادی این است که وقتی داشتیم با حسن نیت تلاش می‌کردیم که ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی دوجانبه به برجام برسیم، ایرانی‌ها پیشنهادی را که روی میز بود را رد کردند و آنها جدیت نشان نداده‌اند.
بلینکن در عین حال گفت: همچنان معتقدیم که دیپلماسی برای رسیدن به نتایج عملی هنوز موثرین روش است اما این همکاری هر دو طرف را می‌خواهد و ایرانی ها جدیت و هدف نشان نداده‌اند.
پیش از این نیز، ند پرایس سخنگوی سابق وزارت خارجه آمریکا با بیان اینکه واشنگتن از دیپلماسی و هرگونه تلاش برای کاهش تنش ها حمایت می کند، گفت که برجام بر پایه اعتماد نبود.
 ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران در واشنگتن این مطلب را در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه اگر اینطور که شما می گویید ایران تا این حد غیرقابل اعتماد است و دروغ می گوید، چرا به آنها در یک توافق هسته ای اعتماد می کنید؟
اشاره این خبرنگار به اظهارات پی در پی این مقام وزارت خارجه آمریکا بود که پی در پی مقامات ایرانی را در خصوص گفتگوهای غیرمستقیم تبادل زندانیان متهم به دروغگویی می‌کند.
پرایس پاسخ داد که برجام بر پایه اعتماد نبود بلکه این توافق، بر پایه نظارت و اقدامات راستی آزمایی بوده است.
وی در تداوم ادعاها اضافه کرد زمانی که دولت پیشین آمریکا تصمیم گرفت از برجام خارج شود ایران نیز برنامه هسته ای خود را گسترش داد به شکلی که برای ما، منطقه و جهان خطرناک است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با تکرار ادعاهای همیشگی خود افزود که چند ماهی است بازگشت به برجام در دستور کار نیست و ایران فرصت بازگشت به برجام را از بین برد.
وی در عین حال گفت ما همچنان معتقدیم که دیپلماسی بهترین راه برای رسیدگی به برنامه هسته ای ایران است.

سیاست آمریکا در قبال ایران در تحولات آینده
نشریه نیوزیک در تازه ترین تحلیل خود از تحولات هسته ای جاری نوشته است که دولت بایدن می خواهد همه بدانند که از تلاش برای بازگشت ایران به توافق هسته ای دست کشیده است. اما اینکه با این اوصاف، سیاست آمریکا در قبال ایران چه وضعیتی پیدا می کند، یک پرسش باز است... .  دیپلماسی در حال حاضر مرده است. آمریکا و ایران باید از خودشان بپرسند که آیا این شرایط، پایدار می ماند؟
دولت بایدن می خواهد همه بدانند که از تلاش برای بازگشت ایران به توافق هسته ای دست کشیده است. اما اینکه با این اوصاف، سیاست آمریکا در قبال ایران چه وضعیتی پیدا می کند، یک پرسش باز است... . به نظر نمی رسد که ایرانی ها، از به کما رفتن گفتگوها، چندان نگرانی ویژه ای داشته باشند. در شرایطی که اقتصاد ایران همچنان با بیکاری و تورم بالا دست به گریبان است، دولت ایران برخی از فروش های نفتی را که پس از بازگشت تحریم های آمریکا در سال 2018 از دست رفته بود، بازیابی کرده است. بیشتر این نفت به چین می رود که با تحریم های آمریکا مخالف است.
 تلاش هسته ای ایران همچنان ادامه دارد. آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای می گوید که ایران حدود سه هزار و هفتصدکیلوگرم اورانیوم غنی شده دارد که دوازده برابر سقف مجاز در برجام است. دسترسی های بازرسان آژانس هم به شبکه کارخانه ها، سایت های غنی سازی و تاسیسات ساخت سانتریفیوژها محدود شده است.
اکنون که دیپلماسی زمین گیر شده، گزینه های آمریکا هم محدودتر می شود. تخیل زیادی لازم نیست تا بفهمیم که منظور کاخ سفید این است که: اگر لازم باشد، زیرساخت های هسته ای ایران را بمباران می کنیم. برای تاکید بر این نکته است که آمریکا یک تمرین نظامی همه جانبه را این هفته با اسراییل کلید زد.
با اینحال، اقدام نظامی همزاد ریسک است. دلیلی داشته که دولت های مختلف آمریکا، از انجام یک حمله یا کمک به انجام آن خودداری کرده اند: سنجش پیامدهای مثبت و منفی اقدام نظامی نشان می دهد که بکارگیری نیروی نظامی به دردسرهایش نمی ارزد.
تردیدی نیست که آمریکا از توانایی انهدام بخش چشمگیری از برنامه هسته ای ایران برخوردار است. گرچه هیچکس نمی تواند با اطمینان بگوید که همه سانتریفیوژها نابود خواهند شد اما جای مناقشه هم نیست که ایرانی ها صبح از خواب بیدار می شوند و می بینند که دهها سال سرمایه گذاری به تلی از خاک و خاکستر تبدیل شده است.
اما پیامدهای ناخوشایند یک عملیات نظامی هم قابل ملاحظه اند. نخست اینکه رهبری سیاسی ایران مصمم تر به دستیابی به توانایی هسته ای خواهد شد. تا امروز، برآوردهای اطلاعاتی آمریکا- که اخیرا مورد تایید رییس سی آی ای هم قرار گرفت- نشان می دهد که ایران چنین تصمیمی نگرفته است. به نظر می رسد که رهبری ایران درک می کند که در حال حاضر حرکت به سمت بمب هسته ای، بیشتر آسیب زاست تا مفید. رویکرد ایران در این زمینه، بر پایه سنجش هزینه و فایده است و در حال حاضر این سنجش می گوید که باید از بمب فاصله گرفت.
اما روز بعد از حمله آمریکا، این سنجش تغییر خواهد کرد. رهبری ایران هرکار بتواند برای حفظ امنیت خود خواهد کرد. آمریکا با انجام حمله نظامی، بطور غیرمستقیم تندروهای ایران را تقویت می کند و به آنها اعتباری دوباره می دهد. بعد هم نوبت به آسیب هایی می رسد که به غیرنظامیان وارد می شود و نیز عملیات ناگزیر تلافی جویانه ایران. شبکه پایگاههای آمریکا در خاورمیانه، گزینه های اقدامات تلافی جویانه ایران هستند. دیپلماسی در حال حاضر مرده است. آمریکا و ایران باید از خودشان بپرسند که آیا این شرایط، پایدار می ماند؟

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: برجام ایران آمریکا اروپا روسیه وزارت خارجه آمریکا هسته ای ایران حال حاضر دولت بایدن وزیر خارجه عین حال ایرانی ها بر پایه روی میز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۱۹۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تهدید به بازنگری در دکترین هسته‌ای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟

نشانه‌هایی وجود دارد که تماس‌های مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هسته‌ای نیز در جریان است.

به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.

بازنگری در دکترین هسته‌ای

به نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هسته‌ای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هسته‌ای پیش خواهد کرد.

در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حق‌طلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هسته‌ای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هسته‌ای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هسته‌ای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلام‌شده توسط کشور، ممکن و قابل‌تصور است».

هم‌زمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس‌های آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هسته‌ای نیز ادامه داده است.

بن‌بست مذاکرات و توافق موقت

آخرین دور مذاکرات رسمی هسته‌ای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.

مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالی

ایران خواستار پایان‌دادن به اختلافات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریم‌های آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.

در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می‌۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنی‌سازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانی‌آمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکه‌شده‌اش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنال‌هایی فرستاد که تحریم‌های نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.

هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.

جنگ‌هایی که سد مذاکرات شدند

همچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.

جنگ اوکراین

با افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیک‌تر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.

با این حال، روابط اقتصادی نزدیک‌تر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثی‌ها در دریای دیدار کردند.

در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنش‌ها میان آمریکا و گروه‌های مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنی‌سازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هسته‌ای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را می‌توان با روز اندازه‌گیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.

گزینه‌های غرب

هنوز هم برنامه‌هایی روی میز وجود دارد که می‌تواند مذاکرات هسته‌ای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» مشابه توافق می‌۲۰۲۳ ارائه کرده‌اند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان راهی برای جبران محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران است.

همچنین گزارش‌هایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته‌ای به گوش می‌رسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتش‌بس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.

اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه می‌توانند در صورت غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریم‌ها، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.

سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریم‌های نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریم‌های جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشاره‌ای به تحریم‌های نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران می‌تواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.

با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریم‌ها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.

ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرم‌های خارج از موضوع هسته‌ای استفاده کند.

جنگ غزه همچنین هم محدودیت‌ها و هم فرصت‌های ایران و گروه‌های مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیق‌تری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، می‌تواند برای استفاده در مذاکرات هسته‌ای آتی اهرم فشار به دست آورد.

بهترین راه پیش رو می‌تواند ادامه تعهدات تک‌ماده‌ای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خط‌قرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هسته‌ای و منطقه‌ای را رعایت کند. با درس‌گرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راه‌حلی متوازن برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای بر اساس فرآیندی گام‌به‌گام امکان‌پذیر است.